De septembercirculaire 2021 is op 21 september 2021 gepubliceerd. We lichten de belangrijkste wijzigingen toe.
Accres
De jaarlijkse toename of afname van het gemeentefonds, voortvloeiend uit de normeringssystematiek, wordt het accres genoemd. De jaren 2020 en 2021 waren bevroren op de standen van de meicirculaire 2020. Voor alle jaren vanaf 2022 is het accres in de septembercirculaire 2021 bijgewerkt en is er sprake van een opwaartse bijstelling van het accres. In alle jaren zijn de hogere accressen volgens de circulaire het gevolg van hogere loon- en prijsontwikkeling dan tot nu toe aangenomen. Ook in de jaren na 2022 is het accres opwaarts bijgesteld als gevolg van uitgaven klimaatmaatregelen, compenseren gedupeerden van de kinderopvangtoeslag, zorg en de EU-afdrachten.
BTW-compensatiefonds
Verder informeert deze circulaire over de ruimte onder het plafond van het BTW-compensatiefonds. De raming 2021 bedraagt € 215,959 miljoen voor gemeenten, wat bij deze circulaire is toegevoegd aan de algemene uitkering. Dit is een bijstelling voor jaarschijf 2021 van ongeveer € 300.000. In de begroting 2021 was hiervoor € 250.000 geraamd. Het verschil van € 50.000 is een voordeel en verwerken we in BERAP 2021-II.
Voor de begroting 2022 is het advies om de raming voor 2022 en daarna te baseren op de uitkomsten van de meicirculaire 2021. In het memo van de meicirculaire 2021 is toegelicht dat wij geen structurele raming voor het BCF hebben opgenomen, omdat wij dit risicovol vinden. Ook hebben we ervoor gekozen om in de begroting 2022 geen structurele raming van het BCF op te nemen, omdat we de financiële ruimte, mede als het gevolg van de positieve accres bijstelling, op dit moment niet nodig hebben.
Opschalingskorting
Het kabinet heeft besloten de oploop van de opschalingskorting voor gemeenten in het jaar 2022 incidenteel te schrappen. Dit leidt tot een verhoging van de algemene uitkering van het gemeentefonds van € 270 miljoen in 2022. Dit is een incidenteel voordeel voor onze gemeente van € 375.000 voor 2022 en is in de begroting 2022 verwerkt.
Jeugdzorg
Gemeenten zijn eind juni geïnformeerd over het feit dat het kabinet voor 2022 incidenteel € 1,314 miljard extra beschikbaar stelt ter compensatie van de tekorten in de jeugdzorg. Dit betekent voor ons een bijstelling van afgerond € 1,7 miljoen euro. Dit bedrag hebben we in de begroting 2022 opgenomen en hiervan is € 1,3 miljoen toegevoegd aan het jeugdbudget en € 400.000 aan het Wmo budget.
Het Rijk en de VNG werken gezamenlijk met andere betrokken partijen aan een hervormingsagenda jeugdhulp die bestaat uit een aantal maatregelen en een financieel kader om de jeugdhulp structureel betaalbaar te houden voor gemeenten. Het nieuwe kabinet neemt een besluit over de structurele verhoging van het jeugdbudget.
Totaaloverzicht Mei- en Septembercirculaire 2021
In onderstaande tabel de effecten van beide circulaires. Zichtbaar is dat de septembercirculaire 2021 € 2.820.523 hoger uitvalt dan de meicirculaire. Dit is te verklaren door het accres en vervallen van de opschalingskorting (€ 975.000), de jeugdzorg gelden (€ 1.726.523) en de coronagelden (€ 119.000).
| 2022 | |||
|---|---|---|---|---|
Gemeentefonds 2022 | Kadernota | Meicirculaire | September | Verschil |
I: Algemene Uitkering | 2022 | circulaire | Mei-sept | |
- Algemene Uitkering | 40.092.163 | 40.317.163 | 41.292.163 | 975.000 |
- Raming onderuitputting | -150.000 | -150.000 | -150.000 | 0 |
- Extra middelen jeugd | 1.726.523 | 1.726.523 | ||
- Behoedzaamheid | -250.000 | -125.000 | -125.000 | 0 |
- Coronagelden (budgettair neutraal) | 119.000 | 119.000 | ||
Subtotaal onderdeel I | 39.692.163 | 40.042.163 | 42.862.686 | 2.820.523 |
II: Decentralisatie- en integratieuitkeringen | ||||
- Combinatiefuncties | 113.188 | 113.188 | 113.188 | 0 |
- Voorschoolse Voorziening Peuters | 68.946 | 68.946 | 68.946 | 0 |
- Armoedebestrijding kinderen | 81.132 | 86.313 | 86.313 | 0 |
- VTH provinciale Taken | 74.423 | 74.423 | 74.423 | 0 |
- Versterking omgevingsveiligheidsdiensten | 0 | 4.000 | 4.000 | 0 |
- Inburgering | 70.896 | 85.842 | 85.842 | 0 |
Subtotaal onderdeel II | 408.585 | 432.712 | 432.712 | 0 |
III: Sociaal Domein 3D's | ||||
- Jeugdzorg (voogdij 18 plus) | 1.733.725 | 1.253.234 | 1.253.234 | 0 |
- Participatie | 4.523.711 | 4.637.493 | 4.637.493 | 0 |
Subtotaal onderdeel III | 6.257.436 | 5.890.727 | 5.890.727 | 0 |
Totaal onderdeel I | 39.692.163 | 40.042.163 | 42.862.686 | 2.820.523 |
Totaal onderdeel II | 408.585 | 432.712 | 432.712 | 0 |
Totaal onderdeel III | 6.257.436 | 5.890.727 | 5.890.727 | 0 |
Subtotaal I t/m III | 46.358.184 | 46.365.602 | 49.186.125 | 2.820.523 |
Herziening Gemeentefonds
In het meest recente verdeelmodel komt het voordeel voor Borger-Odoorn uit op € 46 per inwoner op basis van de cijfers 2019. Dat is een toename van € 17 per inwoner ten opzichte van de uitkomsten 2017.
Naar verwachting gaat de invoering van het nieuwe verdeelmodel gepaard met een ingroeimodel. Dit houdt in dat in de eerste 4 jaar na de invoering de herverdeelseffecten per gemeente worden gemaximeerd op 15 euro per jaar (zowel positief als negatief). Mocht Borger-Odoorn een voordeel van € 46 per inwoner behouden, dan zullen we daar in 4 jaar naar toegroeien en dit voordeel in 2026 volledig ontvangen.
Vooralsnog lijken het mooie uitkomsten voor Borger-Odoorn, maar definitieve besluitvorming moet nog plaatsvinden. Eerst dienen de ROB en de VNG een advies over de cijfers 2019 te geven en daarna dient het nieuwe kabinet nog een besluit te nemen over de gehele herziening. Deze begroting is daarom gebaseerd op het huidige gemeentefonds.
Na definitieve besluitvorming over de invoering van het verdeelvoorstel vindt nog een actualisatie plaats naar 2023, het jaar waarin het nieuwe verdeelmodel naar verwachting in gaat. Indien besluitvorming tijdig is afgerond, kunnen we de begroting 2023 op de nieuwe verdeling baseren.